کد مطلب:35146 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

محتواي آيه وزارت و احاديث مربوط به آن چيست؟

در سوره طه از آيه 29 تا 32 از زبان موسي (ع) ميخوانيم «وَاحعَلْ لي وَزيراً مِنْ اَهلي – هارُونَ اَخي – اَشدُدْ بِهِ اَزري – وَاَشْرِكْهُ في اَمري»

اين آيات خواستههاي موسي را در آغاز بعثت بيان ميكند ، عرض ميكند خداوندا [وزيري از خاندانم برايم قرار ده – برادرم هارون را – به وسيله او پشتم را محكم كن – و او را در كار من شريك فرما].

در ذيل اين آيه نيز روايات متعددي در منابع معروف اهل سنت ديده ميشود ، كه حكايت از اين دارد كه پيامبر اسلام (ص) براي پيشبرد اهداف رسالتش همين خواسته را از خداوند تقاضا كرد، با اين تفاوت كه به جاي نام هارون نام علي (ع) را گذاشت ، بخشي از اين روايات را در ذيل ملاحظه ميفرماييد

1 ـ در «شواهد التنزيل» از «حذيفه بن اُسيد» چنين نقل شده است كه پيامبر اكرم (ص) دست اميرمؤمنان علي بن ابيطالب را گرفت و فرمود «اَبْشِرْ، وَ اَبْشِر، اِنَّ مُوسي دَعا رَبَّه اَنْ يَجْعَلَ لَهُ وَزيراً مِنْ اَهِلِه هارُونَ ، وَ اِنّي اَدعُوا رَبّي اَنْ يَجْعَلَ لي وَزيراً مِنْ اَهلي عَلِيّ اَخي، اُشْدُد بِهِ ظَهري وَاَشْرِكْهُ في اَمْري» (شواهد التنزيل 1/368، ح 510)

[بشارت باد بر تو (باز هم) بشارت باد بر تو (اي علي) موسي از پروردگارش تقاضا كرد كه براي او وزيري از خاندانش هارون را – قرار دهد و من از پروردگارم خواستهام كه وزيري براي من از خاندانم قرار دهد ، علي برادرم را، خداوندا به وسيله او پشت مرا محكم كن، و او را در كار من شريك فرما].

2 ـ در حديث ديگري از «اسماء بنت عميس» نقل ميكند كه از رسول خدا (ص) شنيدم ميفرمود «اللّهمِّ اِنّي اَقولُ كُما قالَ اَخي مُوسي ، اَللّهُمَّ اجعَلْ لي وَزيراً مِنْ اَهلي ، عَليّاً اَخي ، اُشدُد بِهِ اَزري ، و اَشْرِكْهُ في اَمْري ، كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثيراً وَ نَذكرك كثيراً، اِنَّكَ كُنْتَ بِنا بَصيراً» (همان مدرك/370، ح 511)

[پروردگارا ! من از تو همان را تقاضا ميكنم كه برادرم موسي تقاضا كرد ، خداوندا ! وزيري از اهل من برايم قرار ده ، علي(ع) برادرم را ، با او پشتم را محكم كن و او را در كار من شريك فرما ، تا تو را بسيار تسبيح گوئيم ، و تو را بسيار ياد كنيم كه تو به حال ما بصير و بينايي.]

بديهي است منظور از شركت در كار پيامبر اسلام(ص)، به معني شركت در نبوت نيست ، بلكه منظور شركت در امر رهبري مردم است.

اين احاديث به وضوح ميگويد پيامبر(ص) دعايي كرد و خداوند دعاي او را همچون دعاي موسي ـ مستجاب كرد، دعايش اين بود كه وزيري از خاندانش براي او قرار داده شود كه در كار او شريك گردد، و پشت پيامبر(ص) با همكاري او قوي شود، درست همانند هارون نسبت به موسي.

همان گونه كه مسلم است منظور شركت در امر نبوت نبوده، چون بعد از پيامبر اسلام (ص) كه خاتم انبياء بود ، پيامبري وجود نداشت ، و نيز معلوم است كه منظور تنها شركت در امر به معروف و نهي از منكر و ارشاد و تبليغ دين نيست ، چرا كه اين وظيفة همة مسلمانان است ، زيرا همه بايد امر به معروف و نهي از منكر كنند ، و همه بايد در حد توان خود تبليغ اسلام و ارشاد جاهل نمايند.

بنابراين منظور مقام خاصي است غير از نبوت و غير از وظيفه عمومي امر به معروف ، آيا اين مسأله چيزي جز رهبري الهي و وزير بودن از سوي خداوند ميتواند باشد؟ و نتيجة مستقيم اين امر ، آن است كه او بعد از پيامبر (ص) جانشين بلافصل وي خواهد بود.

به تعبير ديگر وظايفي وجود دارد كه كار همة افراد نيست ، و آن حفظ آئين الهي از هر گونه تحريف و انحراف ، و همچنين تفسير مجملات و مبهمات كه براي افراد در محتواي آئين رخ ميدهد ، و رهبري امت در غيبت پيامبر (ص) و بعد از او و كمك مؤثر در پيشبرد اهداف او است ، كه همه آنها در كلمه وزير خلاصه ميشود.

اين همان چيزي است كه پيامبر (ص) از خداوند درباره علي (ع) خواست، و خدا دعاي او را مستجاب كرد.

---

پيام قرآن ج 9

حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران